ZAMOJSKIE LALKI HISTORYCZNE

Już wkrótce będzie można podziwiać kolekcję „Zamojskich Lalek Historycznych”. Kilkanaście lalek, wybitnych postaci z historii Zamościa, wykonały uczennice pracowni tkaniny artystycznej Liceum Plastycznego, pod kierunkiem prof. Alicji Kowalskiej. Ich pomysłodawczynią jest Teresa Madej.

Liceum Plastyczne im. Bernardo Morando w Zamościu (niegdyś Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych) powstało w 1945 roku. Aktualnie młodzież może kształcić się w specjalnościach: ceramika artystyczna, fotografia artystyczna, projektowanie graficzne, reklama wizualna, snycerstwo i tkanina artystyczna. Ta artystyczna młodzież od dziesięcioleci wpisuje się w krajobraz kulturalny i artystyczny naszego miasta.

Corocznie młodzież kończąca zamojski „Plastyk” prezentuje swoje prace dyplomowe na wystawie
w BWA Galeria Zamojska. Prace uczniów pokazywane są także w dwóch galeriach Liceum Plastycznego: „Patio” i „Korytarz” oraz w Centrum Synagoga.

Największym zainteresowaniem uczniów gimnazjów, kierujących swoje kroki do Liceum Plastycznego, są projektowanie graficzne, reklama wizualna, snycerstwo. Najnowszy projekt pracowni tkanina artystyczna, prowadzonej przez prof. Alicję Kowalską, ma duże szanse na spowodowanie wzrostu zainteresowania tą specjalnością. W ostatnią bowiem fazę wkroczyły prace nad kolekcją „Zamojska Lalka Historyczna”.

- Projekt „Zamojska Lalka Historyczna” jest autorskim pomysłem Teresy Madej, animatorki kultury
i przewodnika turystycznego Zamościa. Zwróciła się do mnie z prośbą o wykonanie kolekcji zamojskich lalek i zaproponowała nazwiska znanych osobistości. Pomysł mi się podobał. Spotkał się także z zainteresowaniem Marzeny Tadeusz, dyrektor Liceum Plastycznego im. B. Morando
w Zamościu. W związku z tym, że od lat prowadzę pracownię tkaniny artystycznej, realizacja projektu, za zgodą pani dyrektor „Plastyka”, przypadła moim uczennicom z klasy III b. W tej chwili kolekcja liczy czternaście lalek. Pracowaliśmy nad nimi od jesieni. Uczennice musiały przybliżyć sobie wiedzę historyczną na temat Zamościa. Poznawały też poszczególne postaci, ich wizerunek, prześledziły dane epoki pod kątem kostiumów, w jakich wystąpią ich lalki. To była znakomita przygoda artystyczna dla moich uczennic i zarazem powtórka z tego, czego nauczyły się przez dwa lata w „Plastyku”. Lalki zostały ocenione przeze mnie na półrocze na piątki i szóstki. Bardzo się cieszę, że ta kolekcja powstała, a może nawet będzie się rozwijać. To przede wszystkim wspaniała promocja Liceum Plastycznego w Zamościu – podkreśla Alicja Kowalska.

Jest to także nietuzinkowa promocja miasta Zamościa. Tym bardziej, że w kolekcji znalazły się lalki ważnych postaci związanych z Zamościem na przestrzeni czterystu lat. Są to osoby powszechnie znane i uznane w historii i kulturze „miasta idealnego” jakim jest Zamość oraz w historii i kulturze naszego kraju. Już wkrótce, na wystawie w Liceum Plastycznym, będzie można podziwiać prace uczennic. Dziewczęta dołożyły ogromnych starań, aby ich lalki wiernie oddawały postaci, które mocno zaznaczyły swoją obecność w dziejach Zamościa, miasta i twierdzy. Obok znajomości wizerunku postaci potrzebna była także duża wyobraźnia, talent i zręczność rąk.

W kolekcji znaleźli się: Jan Saryusz Zamoyski (1542–1605) – kanclerz, hetman, fundator Zamościa
i Ordynacji Zamojskiej; Włoch Bernardo Morando (1540–1600) - główny architekt Zamościa; Szymon Szymonowic (1558–1629) – poeta, współzałożyciel Akademii Zamojskiej; Marysieńka Sobieska (1641–1716) – żona Jana Sobiepana Zamoyskiego, III ordynata, królowa polska; Joanna Żubrowa (1782– 1852) – sierżant Armii Księstwa Warszawskiego, pierwsza Polka odznaczona Orderem Virtuti Militari; Walerian Łukasiński (1786–1868) – polski działacz niepodległościowy, mjr Wojska Polskiego, więzień twierdzy Zamość, Icchak Lejb Perec (1852–1915) - urodzony w Zamościu polski i żydowski pisarz; Bolesław Leśmian (1877–1937) – polski poeta i prozaik żydowskiego pochodzenia, mieszkający
w Zamościu w l. 1922-1935; Karol Namysłowski (1856–1925) – kompozytor, dyrygent, skrzypek, twórca Orkiestry Włościańskiej w Zamościu (obecnie Orkiestra Symfoniczna im. K. Namysłowskiego); Józef Piłsudski (1867–1935) – pierwszy marszałek Polski, premier Polski, wizytujący 9. Pułk Piechoty Legionów w Zamościu w 1922 r.; Halina Rogińska (1884–1972) – poetka, nauczycielka, współorganizatorka i dyrektora Liceum Sztuk Plastycznych; Jan „Ptaszyn” Wróblewski (1936- ) – muzyk jazzowy, ojciec chrzestny „Jazzu na Kresach”, upamiętniony w „Alei Sław” w 2009 r.; zamościanin Marek Grechuta (1945–2006) – piosenkarz, poeta, kompozytor i Paweł Dudziński (1944-) - artysta, performer, upamiętniony w „Alei Sław” w Zamościu (2015 r.).

Uczennice świetnie sobie poradziły z wyzwaniem. Lalki wykonały z dużą precyzją. Autorkami arcypięknej kolekcji lalek - każda ma 30 cm wysokości - są uczennice III b, z pracowni tkanina artystyczna Liceum Plastycznego im. B. Morando w Zamościu: Ewa Azikiewicz, Dominika Bober, Natalia Hałasa, Aleksandra Mazurek, Luiza Lizut, Kamila Wysocka, Małgorzata Załuska. Mebelki dla Moranda, „Ptaszyna” i Leśmiana wykonano w pracowni snycerskiej „Plastyka”. Lalki umocowano na ładnym drewnianym postumencie, na którym znajdzie się miedziana tabliczka zawierająca imię i nazwisko postaci oraz lata życia. Zakup tkanin i surowców do wykonania lalek finansowo wsparło Miasto Zamość. Warto dodać, iż w przygotowaniu jest także katalog do kolekcji „Zamojska Lalka Historyczna”. Wydawnictwo zaprezentuje fotografie lalek z kolekcji oraz biogramy tych wybitnych postaci z burzliwej i intrygującej historii Zamościa.

Nieco ekstrawaganckie, ręcznie robione lalki, w strojach nawiązujących do epoki, wzbudzają już spore zainteresowanie wśród kadry profesorów i nauczycieli zawodu Liceum Plastycznego. Ich oryginalny wygląd zachwycił pierwszą grupę przedszkolaków, która odwiedziła pracownię tkaniny artystycznej.

Nowatorska kolekcja „Zamojska Lalka Historyczna” pokazuje, że warto sięgać do historii Zamościa, inspirować się nią, ponieważ umiejętnie wykorzystywana i propagowana, przyczynia się do podniesienia marki „Zamość” na wielu różnych płaszczyznach: edukacyjnej, kulturalnej i turystycznej. Każda lalka zachęca do poznawania historii „Hetmańskiego Grodu”, jego zabytków i spędzania tu wyjątkowo atrakcyjnie czasu.

„Zamojskie Lalki Historyczne” będą pełni

rolę edukacyjną i promocyjną. Po raz pierwszy zostaną zaprezentowane już w marcu br. w Liceum Plastycznym w Zamościu, będą żywą reklamą działalności „Plastyka” podczas jego Dni Otwartych. Marzeniem pomysłodawczyni i Alicji Kowalskiej jest prezentacja kolekcji lalek w przestrzeni Starego Miasta Zamościa, w lokalu optymalnie dostępnym dla dzieci i młodzieży, mieszkańców i turystów. Wystawa będzie rodzajem zaproszenia do rodzinnej przygody z historią i bohaterami Zamościa.